TRAKYA UMUM MÜFETTİŞLİĞİ BÖLGESİNDE YAŞAYAN POMAKLAR’IN EĞİTİM PROBLEMLERİYLE İLGİLİ RAPOR.

T.C. DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Cumhuriyet Arşivi

TRAKYA UMUM MÜFETTİŞLİĞİ BÖLGESİNDE YAŞAYAN POMAKLAR’IN EĞİTİM PROBLEMLERİYLE İLGİLİ RAPOR.

Yer Bilgisi . 143 – 28 – 11
Belge Tarihi . 27.04.1937
Dosya Ek . 145
Kurum . Muamelat Genel Müdürlüğü / 30 – 10 – 0 – 0

***
T.C.
TRAKYA UMUMİ MÜFETTİŞLİĞİ

Dairesi : Kültür Müş.
Sayı : 3323
Edirne : 22 Nisan 1937

*
Yüksek  Başvekalete

1 – Trakya bölgesinde Türk diline ve bunun neticesi olarak milli kültür,bilgi ve duygulara yabancı kalmış olmak bahtsızlığı içinde yaşayan Pomak adı altında büyük bir ırkdaş kütlesi bulunduğu besbelli bir yaradır.
Edirne Vilayetinde 76 , Kırklarelinde 53 , Tekirdağda 19 ve Çanakkalede 27 Pomak köyü mevcut olup bunların ancak 94 ‘ünde mektep açılmış ve öğretmen verilebilmiştir.
81 köy ise okulsuzdur.
Bu köylerin büyük bir kısmı nüfusun azlığı sebebiyle müstakil bir okul açılmasına müsait olmadığı gibi mahalli bütçeler de buna gücü yetecek durumda değildir.
Yeni yetişecek eğitmenler ise bu köylere pek az yardım edebilecektir.
Okulu olan köylerde yeni neslin ana dili ve milli kültürle kaynaştıkları kıvançla görülüyor.
Bu yurttaşların tezelden Türk kültürünün canlı kaynaklarına kavuşturulması ve zararlı propagandalardan korunması karşısında Umumi Müfettişlik Vilayetlere muayyen merkezlerde köy yatılı okulları açılacak mektepsiz Pomak köyleri çocuklarından bir kısmının buralarda toplanıp yatılı olarak okutulması tedbirini tavsiye etmiş ve bütçelerine birer mikdar yardım parası koymalarını kısmende başka yerlerde de olduğu gibi köylerden alınacak ayniyatla bu işi başarmalarını istemiş bulunuyor.
İlişik krokilerde gösterilen kesafetli yerlerde bizim kültür hareketlerinden boş kaldığı için buralara okul olarak ( 3 X ) merkezde yatı yeri ( Pansiyon ) açtırılmasında kati ihtiyaç vardır.
Vilayetler bütçelerini tetkik ve tasdik sıralarında bu iş için tahsisat koymamış olan Kırklareli Vilayetinden gayri Vilayetlerin bütcelerine gerekli olan paranın yüksek vekaletler komisyonunca kaydolmasını saygılarımla dilerim.
Bir köy çocuğunun ayda dört lira ile geçinmekte , karnını doyurmakta ve bakıcıları tarafından çamaşırlarınında yıkanmakta olduğu bu yurdları ve hele Tekirdağ Vilayetinin İnecik köy yatısında görmüş ve inanmış bulunuyorum.

2 – Yüksek Başvekalete ve Dahiliye , Marif Vekaletine ve C.H.P. Genel sekreterliğine arz edilmiştir.

Büyük Saygılariyle.

*

Trakya Umumi Müfettişi

K. Dirik.

__________________________________

Trakya Bölgesinde Pomakların sakin oldukları köyleri gösteren çizelge.

*
EDİRNE.
————————-

Vaysal. *
Büyünlü.
Yülüce.
Taşlımüsellim. *
Ortakça. *
Geredelli. *
Musabeyli.
Demirhanlı. *
Bosna. *
Abalar. *
Naipyusuf. *
Karakasım. *
Havsa. *
Azatlı.
Şerbettar.
Aslıhan. *
Kırcasalih.*
Kiremitci. *
Catı.
Sultanşan. *
Malkoç. *
Madra.. *
Danışment.
Ömerbey. *
Çöpköy. *
Kestanbol. *
Elmalı.
Uzunköprü. *
Salarlı. *
Kavacık. *
Dereköy.
Karabürcek.
Kurtbey. *
Karapınar.
Hasanpınar. *
Kadıkıran.
Kır.
Gazihalil.
Türkobası. *
Kavaklı. *
Hasırcı.
Meriç.*
Subaşı. *
Küplü.
Sultan. *
İbriktepe. *
Pazardere.
Hacı.*
Esedce.
Paşaköy. *
Koyunyeri. *
Karpuzlu. *
Kocahıdır. *
Koyuntepe.
Altıntaş.
Beyendik.
Mozal.
Muhacır.*
Keşan. *
Karahisar.
Karlı. *
Bahce. *
Orhaniye.
Çamlıca. *
Barağı.
Pırnar.
Mahmud. *
Akhoca.
Kızkapan.
Suluce.
Karatepe.
Koruklu.
Kocaali.
Sultaniça. *
Enez. *

*
KIRKLARELİ
——————————–

Mikroşova.
İncesırt.
Karanlık.
Paspala.
Karacadağ. *
Pılaça.
Kireçova.
Milalongoz.
Maglavit.
Sarpaç.
Demirköy. *
Kula.
Kofçağız.
Taştepe.
Dereköy. *
Koyva.
Polos.*
Hedye. *
Üsküp.
Kaynarca. *
Kurudere. *
İslambeyli.
Pınarhisar. *
Cevizköy. *
Yancıklar. *
Yenimandra. *
Yenice. *
Sergen. *
Evrencik. *
Soğucak. *
Vize. *
Hasboğa. *
Müsellim.
Düzova. *
Akpınar.
Kömürköy. *
Midye. *
Ceylan. *
Eskitaşlı. *
Turgutlu. *
Lüleburgaz. *
Sarıcaali. *
Ahmet bey. *
Kadı.
Ertuğrul.
Burunsuz. *
İmampazar. *
Düğüncülü. *
Babaeski. *
Kuştepe. *
Pehlivanköy. *
Katranca. *
Sinanlı. *

*
TEKİRDAĞ
————————

Saray. *
Çorlu. *
Selcuk. *
Işıklar. *
Barboros. *
Yeniköy. *
Yayağaç.
Izgar.
Yaylagüne.
Isakça.
Prefea. *
Şalgamlı. *
Hayrabolu. *
Karahöyük. *
Çerkezmüsellim. *
Danışmend. *
Alacaoğlu. *
Kılıçlar.

*
ÇANAKKALE
———————–

Bayramıç.
Yeniköy. *
Burgaz.
Tayfur.
Çiplak. *
Akbayrak.
Akpınar.
İlyasalan. *
Orhaniye.
İlyasağa. *
Kavakalan.
Havdan.
Sarıca.
Kilisealan.
Abdiaga.
Bakacaklı.
Eşekçi.
Dikmen.
Elmalı.
Arabaalan.
Yolindi.
Sarısuvat.
Kapanbelen.
Yaykın.
Çal.
Asmalı.
Karadağ.

*

– Mektebi olan Pomak köyleri ( * Yıldızlı noktalar )

*
Edirne .

Mektebli köy sayısı . 43
Mektebsiz köy sayısı . 33

*
Kırklareli .

Mektebli köy sayısı . 34
Mektebsiz köy sayısı . 19

*
Tekirdağ.

Mektebli köy sayısı . 13
Mektebsiz köy sayısı . 6. !

*
Çanakkale.

Mektebli köy sayısı . 4
Mektebsiz köy sayısı . 23.

*
Toplam .

Mektebli köy sayısı . 94
Mektebsiz köy sayısı . 81

Köylerin genel toplamı . 175.