ALEVİ BİR POMAK KÖYÜ, RUŞENLER – ( ROUSSA )

***
BİR POMAK KÖYÜ, RUŞENLER – ( ROUSSA )

*
Yunanistan’ın Evros ilinde bir bektaşi köyü.

Hakkında oldukça söz edilmiş Kızıldeli Tekkesi bu köydedir.

Erenler diyarı olarak bilinir.

Sofulu’dan Dimetoka’ya giderken Mandıra’dan sola sapar, uzakta görünen dağlara doğru ilerlersiniz durmadan.

Sonra Mikro Derion ( Küçük derbent ) köyünde Kızıldeli nehrinin üzerinden geçersiniz.

Mikro Derion’dan hemen sonra yol tırmanmaya başlar.

Mikro Derion’dan sapar sapmaz sanki her şey değişir.

Yunanistan biter, başka bir memleket başlar.

Tırmana tırmana doğu Rodop tepelerine yaklaşırsınız.

Yol güzeldir, manzara her adımda daha da güzelleşir.

Sol tarafta birden bire binlerce yıl öncesinden kalma Trak mezarı belirir.

Burada duramassanız eğer görmeniz imkansızlaşır.

Ruşenler öyle kolay kolay gidilecek bir köy değildir.

Ama onu güzel yapan, insanı çeken de bu uzaklığı sanki biraz….!

Birkaç dakika yolculuktan sonra, bir tepenin üzerinde Ruşenler köyü göstermektedir kendini size.

Önce mezarlığın önünden geçersiniz, sonra plaka taş çatılı Rodop evleri karşılar sizi.

Çok geçmeden de köyün meydanındasınızdır.

Solda bir kahvehane, gençlerin daha çok takıldığı yer.

Biraz ileride bir başka kahvehane daha var.

Önce biraz yabancı durur köy size.

Nedenleri vardır, bilirsiniz…..!

Sonra tanıyınca ısınır onlar da size.

Ruşenler köyünün en önemli özelliği, elbette Balkan aleviliği denince ilk akla gelen isim olan Seyyit Ali Sultan’ın tekkesinin burada olmasından gelir.

Ama tekke köyün içinde değil, 3 – 4 kilometre dışında, yine harika bir doğanın içerisindedir.

Tekke günümüz itibariyle çok iyi durumda.

Cemevi, türbe bölümü, aşevi, misafirhanesi ile gayet bakımlı ve temizdir.

Tekkenin ortasında ise yüzlerce yıllık ağaç, tekkenin tarihi hakkında ikna eder hemen insanı.

Zamanında balkanları tahta kılıçlarıyla fetheden heterodoks dervişlerin izidir tekke.

Seyit Ali Sultan ve takipçilerinin lakabını taşır adında: Kızıldeli Tekkesi diye bilinir.

Bu ismi de, dağların eteğinden geçen nehir taşır uzaklara…

Ruşenler köyü insanı da ilginçtir tabi.

Bir kere Yunanistan içinde, diğer müslümanlar gibi sünni değil, alevidirler.

Kendilerine Pomak demektedirler.

Çevrelerindeki bir kaç köy ile birlikte Yunanistan’da yaşayan müslümanlığın küçük bir bölümünü, ama… önemli bir bölümünü oluştururlar.

Anlatacak hikayeleri boldur, espirileri çoktur….

İlla ki geçen misafire ikram edecekleri bir şeyleri vardır.

Türkiye Trakyasından gelen biri için, diğer Batı Trakya köylerinden daha yakın durur nedense Ruşenler.

Zor bir coğrafya’da, zor yılllar geçirmiş bir yerleşimdir oysa Ruşenler köyü.

Ama insanı bu zorluklara rağmen insandır.

Coğrafyanın… , tarihin… vahşileşmesiyle vahşileşmemiş, insan kalmıştır.

Coğrafyanın doğusu ile batısı arasındaki farkın sembolü gibidir Ruşenler

Ruşenler köyü büyük ihtimalle Balkanlarda ilk Müslüman yerleşimlerinden biridir.

Tekkenin tarihi de bunu açıklar zaten.

Yüzyıllar boyunca Balkanlarda saygı duyulan, merkez görülen bir yerdir.

Ancak Balkan savaşları ile birlikte uzun ve zor bir dönem başlar.

Köyde yaşayanlar, Balkan savaşlarındaki vahşet nedeniyle köyün doğu tarafına doğru göçerler.

Köy boşalır.

Ruşenlerden göç edenler bugün Uzunköprü’ye bağlı Yeniköy’de yaşamlarını sürdürmektedirler.

Ruşenler halkı bunu bilir, Uzunköprü – Yeniköy’e selam yollar.

Yeniköylüler ise bilmez pek….!

Ruşenler köyü boşaldıktan sonra daha batıdan, Yunan ve Bulgar Rodoplarından göçen halk yerleşir köye.

Bu arada Karakaçan diye anılan bir grup da yerleşir, ama sonra terkederler köyü.

Köy yavaş yavaş yeniden hayat bulur.

Yıkılan ve bir bölümü ahır olarak kullanılan tekke yaşatılmaya çalışılır.

Ancak artık durum zordur.

Yunanistan içinde kalmıştır köy, ve Yunanistan’ın en ücra köşesinde, Bulgaristan sınırındadır.

Yunanistan iç savaşı çıktığında bölge bu kez Yunan andantların, yani komünistlerin tarafında kalır.

Bir türlü rahat yüzü göremez köylü.

İç savaş bitince ise dertler bitmez.

Zira köy artık batı kapitalizmi ile doğu bloku komünizminin sınırında kalmıştır.

Yunanistan, Bulgaristan sınırındaki bu bölgeyi askeri yasak bölge ilan eder ve Mikro Derion köyünden sonra giriş çıkışı yasaklar.

İşte…. kapalı bir toplum olarak bu günlere kadar gelir Ruşenler.

Artık askeri yasak kalkmış, Avrupa Birliği’nin etkisiyle biraz rahatlama yaşandığı sezilmektedir.

Ancak, yeni nesiller Türkiye ya da Yunanistan’ın büyük şehirlerine göçmüşlerdir büyük oranda.

Tüm bu zorluklara ve sıkıntılara rağmen, Ruşenler bugün gururla yaşattığı tekkesi, aydınlık insanları ve gülen yüzleri ile bambaşka bir köydür.

Uzaktır…. Ruşenler Türkiye’ye, Yunanistan’a, Bulgaristan’a.

Ama…. gitmesini bilene yakın durur.

Haaa…. şunuda belirteyim.

Kırkpınar’ın atası olarak kabul edilen ve 700 yılı aşkın süredir Rodop Dağları eteklerinde Seçek Yağlı Güreşleri ve Kültürel Etkinlikleri Ruşenler Pomak köyünde düzenlenmektedir.

Diğeri mi……!

*
Düzenleme . Teres Rodopi / Eski Sözlük.