TRAKYA POMAK KÜLTÜR VE DAYANIŞMA DERNEĞİ GENEL TOPLANTISI GERÇEKLEŞTİRİLDİ.

1. Ercan Çokbankir

   Posted Ocak 9, 2020 at 3:06 PM

   SEVGİLİ POMAKLAR
   Hiçbir Pomak’ın diğer Pomak’tan farkı yoktur. Hepimiz Balkanların bol oksijenli havasında yetişmiş özgürlüğün, bağımsızlığın, Pomak kimliğinin, kültürünün, örf ve adetlerine bağımlığını bilen kişilerin oğul veya torunlarıyız.
   Pomaklar tarih boyu hiçbir ulusun boyunduruğu altında yaşamamış, tarih boyu özgür ve hür yaşamış bir halktır.(Tımraş Pomak Cum. Plevne savaşına kadar) Köklerimizi çeşitli kaynaklar Milat öncesi yıllara kadar indirir. Hatta bazı, kültürlü Pomaklar atalarımızı, Yunanlıların bizden dediği, Makedonların Makedon dediği Büyük İskender(Great Alexander)öncesine kadar indirir. Doğru mudur? Pomakların en yoğun yaşadığı Balkanlarda Filibe (Plovdiv)şehrinin kurucusu II. Filip, Büyük İskender’in babasıdır. Gerek Makedonlar gerekse Yunanlılar İskender’i kendi ulusundan gösterme yarışındadır. O yıllarda bölge de ne Yunanlı, ne de Makedon vardır. Yine Balkan Savaşlarıyla başlayan süreçte ve Kurtuluş Savaşlarında komutanların pek çoğu Pomak’tır. TC’nin kurucusu, büyük önder ve büyük lideri Mustafa Kemal Atatürk Pomak’tır.
   O yıllarda Hint seferine çıkan İskender’in ordusunun çoğunun bölgenin Agaryan=Agrian (Herodot Tarihi) ismi verilen bu halktan oluşur. Batı Trakya ve Rodopların bazı bölgelerinde hala Pomaklara Agaryan denildiği bilinir. Pomak=Pomage kelimesinin Türklerin Balkanlara çıktığı tarihten itibaren onlara bu ismin Türklere yardım eden anlamında bu konunun uzmanları tarafından verildiği kayıtlarda geçer.
   Üsküp Üniversitesi Profesörlerinden Yusuf Hamzaoğlu, ilginçtir, o yıllarda Pomakların Slav olduğunu iddia edenlere cevap olacak bilgileri paylaşmıştır. Makedon kaynaklarında, 829-841 yıllarında Selanik civarında Türklerin yaşadığı anlatılır. III. Mihail ve dönemin filozofu olarak tanınan Bulgar Metodi Kiril kardeşler bölge “Agaryan=Agrian=Agrenler” Hıristiyanlığa daveti üzerine “Agrenlerin, Allah’ın Peygamberi Hz. Muhammed Allah’tan bize çok iyi haber getirdi. Çok insan Muhammed’in dinini kabul etti. Biz de O’nun kanununa uyduk ve asla O’nun kanunundan dönmeyeceğiz” cevabını alan Filozof Kiril “Peygamber Efendiniz Hz Muhammed’e inen Kuran-ı Kerimin 19 süresi (Meryem süresinin) 17.ayetiyle cevap vermiştir. Bu olay bile onları ikna edememiş olmasını Agrenlerin=Pomakların o dönemde de Müslüman olduğu Yunan ve Bulgarların iddia ettiği gibi Osmanlı döneminde zorla İslamiyeti kabul etmiş”, Müslümanlar olmadığının cevabı o yıllarda verilmiştir.
   Pomaklar tarih boyu Hıristiyan baskılarına karşı kökleri Şamanist dini inançtan kurtulamadığı için, o yıllardaki Hıristiyanlık baskısından kurtulmak için Bogomilizm’i kabul ettikleri görülür. Ta ki 1230 yıllarında Balkanlara gelen Sarı Saltık Dede zamanına kadar Bogomil, bu yıllardan sonra tedricen İslamiyeti tercih ettikleri kayıtlarda geçer.(Kemal Gözler)
   Balkanlarda ve Kafkaslarda yaşamış, Arnavut, Boşnak, Makedon, Balkan Türkleri, Tatar, Çerkezler içinde geçmişi bilinmeyen, kökleri üzerinde araştırma yapılmayan tek etnik grup Pomaklardır. Pomaklara ne yazık ki bazıları Slav kökenli diyecek kadar tarih bilgisinden yoksundur. Sonradan Slavlaşan Pomaklar elbette vardır. Bu iddia da bulunan kişiler bilmelidir ki, Slavlık Milat sonrası 5.yy’dan sonra bölgede görülmeye başlamıştır. Yukarda ki paragrafta okuduğunuz gibi Selanik Pomaklarını(Agaryan=Agrian)ziyaret eden Metodi Krill kardeşlere verilen cevap 860’lı yıllardır. Hıristiyan olma baskılarına karşı Bogomilliği tercih eden Pomaklar içinde bu yıllarda az da olsa İslamiyeti seçen Pomaklarda(Agaryanlar) vardır.” sözleri dikkatten kaçmamalıdır.
   680 yılında kurulan Bulgar devletini ilk kuranlar İsperik Han, Kubrat Han, Omurtak Han, lakabıyla anılırken ana dilleri Türkçedir. 864 II. Boris döneminden sonra Çar olarak anılmaya başlar, ana dilleri de o tarihten sonra Pomakça olur.
   1878 Mart’ında Tımraş Pomak Cumhuriyetini kuranlar “biz Pomaklar Osmanlı’nın Balkan ordusunun giyim, kuşam ve iaşesini 350 yıl temin ettiklerini” söylerlerdi, bu sözler kayıtlarda da geçer.(Angel Vilcel. Tımraş) Tımraş Pomak Cumhuriyeti o yıllarda Balkanlarda kurulan ilk cumhuriyetle idare edilen devletidir. Bölgeye özgürlük getirmiş, Slav baskılarına karşı kurulmuş, özgür ve bağımsız bir devlet olmuştur. O yıllarda anayasası olmuş, sınırlarından tüm yabancılar(Ruslar, Bulgarlar dahil) pasaportla giren bir devlet olmuştur. O dönemde sadece Osmanlı halkı mensupları pasaportsuz, izinle ülke sınırlarından girebilmiştir.
   1878 Mart ayında Pomak Cumhuriyetini kuran Pomaklar, bu cumhuriyeti Bulgar kayıtlarına göre 1886 yılına kadar korumuşlardır. Cumhuriyeti kuran Ahmet Aganın çocuklarının ifadesine göre ise “Anadolu’ya göç ettiğimiz 1912 Eylül’üne kadar bu cumhuriyet devam etmiştir” derlerdi.
   Bu onurlu insanları ve toplumu ne yazık ki Balkan camiasından çıkan diğer dernekler gibi bir dernek layıkıyla temsil edilememiştir. 2010 yılında Eskişehir’de temelini attığımız bu kuruluşu Pomak camiasına yakışır bir dernek(Biga Pomak Derneği ve birkaç dernek hariç)yine layıkıyla temsil eden bir federasyon kurulamamıştır.
   Kapatılan …… Pomak Derneğini, kapatmayın hazır kurulmuş bir dernek, onun ismini genel kurulda ……. Karacaovalı Pomaklar olarak değiştirip faaliyete devam etmek isteyenlere, olmaz diyerek, dernek bir olsun ama benim olsun zihniyeti ile bu camia bir adım ileriye gidemez. Türkiye de en çok Pomak’ın yaşadığı Trakya Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ, Bursa ve Eskişehir’de neden Pomak dernekleri yoktur. Olan kentlerde de sesini duyuramamaktadır. Samsun civarında Mübadil Karacaovalı Pomaklar vardır. Neden örgütlü değildirler.
   Merkezi İstanbul olan Pomak Federasyonu çok üzücüdür ki 16.milyonluk bu şehirde tek kişilik bir ordu konumundadır. 2015 yılından bu yana Pomak Tarihini Araştırma Vakfı kurulması için çalışılmış. Maalesef bir adım dahi atılamamıştır.
   Türk siyasi hayatı dahil, iş dünyasında, üniversite camiasında birçok Pomak varken bunlardan yararlanılamamış, destekte alınamamıştır.
   Bu uyarıyı yapan kişinin yaşı 75 olmuştur. Bir makam peşinde değildir. Amaç günümüzde Türkiye’sinin sosyal yapısında ve yönetim alanında söz sahibi olması gereken Pomakların, Boşnak, Arnavut, Çerkezler kadar sesini ve varlığını duyuramayışı beni çok üzmektedir.
   Bunun sorumluları şu anda Pomak camiasını temsil ediyoruz diyen kuruluşlardır. Artık uyanalım, bir olalım, diri olalım, ben değil biz olalım.
   Tüm Pomaklara sevgi ve saygılar.
   Ercan Çokbankir

About Post Author

S.Korkmaz

See author's posts