Pomakçanın Makedonca ve Bulgarca ile anlaşılabilirliği hakkında mâlumatlar.

Pomakçanın Makedonca ve Bulgarca ile anlaşılabilirliği hakkında mâlumatlar

Pomaklar, Makedonlar ve Bulgarlar birbirlerini ekseriyetle anlasalar da bu oran Bulgarlar için Bulgaristandaki Zlatograd ve daha güneyde bulunan İskeçede, Makedonca konuşanlar için de Dramanın batısında düşüş gösterir. Yunanistanın Makedonya bölgesinden Türkiyeye mübâdil gelen Pomakların pomakçası Bulgarcadan uzaklaşıp Makedoncaya yaklaşır.

Pomakça Bulgarcaya göre daha yumuşaktır. Pomakçadaki u sesleri diğer iki dilde yuvarlaklaşarak o hâlini alır. Vurguların farklılığı Pomak pesnalarında hemen belli olur. Genel olarak ele alacak olursak, bugün Pomakçada Slavca bazlı kelime haznesine sonradan girmiş ve kalıcılaşmış olan Helence, Türkçe ve Arapça kökenli kelimeler sâyesinde daha da zenginleşerek apayrı bir kelime haznesi ortaya çıkartmıştır; cümle düzenlemeleri tipik Slavca olsa da, emir kiplerindeki farklılıklar Sırpçayı anımsatır, ismin halleri her ne kadar tipik olsa da ses yutmalar görülür, farklı çoğul eki tespit edilmiş olup, işâret zamirleri tamâmen farklıdır, belirtili artikel ekinin Makedonca ve Bulgarcanın zıddına -na artikelinin kullanılmasıdır; Ayrıca tipk ”-siz” sıfat yapıcı ekinin Pomakçada aynı Slovencedeki gibi ”brez/briz” olarak kullanımı ve daha keşfedemediğimiz yanları ile kör topal yazılmaya başlanan Pomakça ayrı bir dil olarak değerlendirilmeyi ve hürmet görmeyi çoktan hakkediyor kanâatindeyiz.

Pomakçanın günümüze kadar bozulmadan gelmesinin başlıca faktörü dağlık bir alanda yaşamlarını sürdürmüş olmaları, diğer bir faktör de Türkiye gibi ülkelerde göçmen dili olarak varlık göstermesi sayılabilir.

Batı Slavları 11. asırdan beri latin alfabesiyle yazmaya başlamıştır, ilk etapta digrafla halledilen sesler için (ç, ş, ts gibi) zamanla monograflar keşfedilerek bugünkü başarılı hâlini alıp standartlaştırıldılar. Son yıllarda Sorbca ve Silezce de bu standartlardan faydalanmak yoluna giderek mühim ihtiyaçlarını giderdiler, ve yazmaya koyuldular. Gene Slav dillerinden olan Sorbça ve Silezcenin Çekler ve Polaklar tarafından anlaşılma oranları az değildir. Sırplar, Boşnaklar ve Hırvatlar için daha da yüksek oranlarda olan durum dünyada hemen her dil bilimcinin mâlumu.

Talep hâlinde daha evvel yayınlanmış veya yayınlanmamış şiir, şarkı sözleri, sloganlar ve sesli röportaj kayıtları ve tercümelerle de Pomak dilinin daha detaylı durumu gözler önüne serilebilir.

Hürmetler

Anton aldemir

6.9.2018